Konsonans lub dysonans aktualizowanych wartości względem siebie i względem realiów spostrzeganej rzeczywistości, wyznacza zarówno możliwości rozwojowe jednostki ludzkiej, jak też zakres i dystans jej postępowania. Szczególną,rolę odgrywa rozbieżność Standardów Postulatywnych lub Społecznych ze Standardami Normatywnymi prowadząc do zmian w zakresie ideologii. Gdy formująca się nowa ideologia nie spełnia postulatu zmiany również samookreślenia jednostki, może stać się zaczątkiem spirali nowych dysonansów nie dających się rozwiązać w sposób konstruktywny, prowadzących do zaniku podmiotowości jednost­ki ludzkiej.