Dotychczasowe rozważania umożliwiają już przedstawienie ogólnej typologii świadomości uwzględniającej zarówno zróżnicowanie społe­czeństwa, jak i występujące werbalizacje owego zróżnicowania. Podkreśl­my, iż zakładamy w tym miejscu konfliktową wizję społeczeństwa, jako trafniejszą empirycznie i pozwalającą na efektywniejsze wyjaśnienie mechanizmów jego funkcjonowania [Buczkowski, Pawłowska 1987]. Dlatego też zarysowana poniżej typologia świadomości odwołuje się do kategorii interesu, jako podstawowego kryterium. Jeżeli trafne są przedstawione wyżej uwagi dotyczące „formalnej” charakterystyki świadomości, to możemy obecnie wyróżnić następujące jej typy, które traktowane mogą być jako struktury zawierające systemy poznawcze, wartości i zbiory reguł działania,