Podsumowując dotychczasowe rozważania definicyjne stwierdźmy, iż świadomość może być przedstawiona jako system grafów, których korzeniami są odpowiednio: schematy prototypowe, wartości naczelne oraz działania najwyższego rzędu powiązane między sobą relacjami – waloryzacji, w przypadku związków wartości z systemami poznawczymi, i normami – w przypadku związków tych par z działaniami określonego rodzaju. Wyprzedzając nieco tok wywodów zasygnalizujmy, iż przedmio­tem zabiegów ideologicznych mogą być zarówno związki „wewnątrz” poszczególnych systemów (wiedzy, wartości i działań), jak i relacje „zewnętrzne”, a więc reguły waloryzacji i normy.