Jest to charakterystyką istoty kontrracjonalnej. A postępująca rozbudowa kręgów zniewolenia – również wynikająca z mechaniki władzy jako takiej – powoduje poszerzanie się sfery kontrracjonalności aż do momentu, kiedy następuje odwrócenie trendu prowadzące do rewolucji (drugiego rodzaju). Podobnie, jeśli idzie o zjawisko irracjonalności występujące na skalę społeczną w warunkach zwycięskiej rewolucji. W każdym jednak razie pełen układ stosunków między władzą a społeczeństwem obywatel­skim zakłada owo przejścia od racjonalności do kontrracjonalności (odpowiednio – irracjonalności) i na powrót do racjonalności, i nie daje się bez owych przejść zgoła zrozumieć. Należyta analiza władzy zakłada więc porzucenie racjonalistycznego paradygmatu działania.