Jednostka posiada taką świadomość, która uniemożliwia powstawanie dysonansów i w związku z tym sądzi, iż podejmowane przez nią zachowania zmierzają do realizacji preferowanych stanów rzeczy. W tym ostatnim wypadku możemy mieć do czynienia z zupełnym zideologizowaniem świadomości. Aby żjawisko to, charakterystyczne z różnym natężeniem dla dotychczasowej historii społeczeństw ludzkich, stało się bardziej zrozumiale konieczne jest poczynienie pewnych ogólnych uwag samej ideologii.Najogólniej możemy określić ideologię jako taką świadomość społeczną (rozumianą jak wyżej), w której (w przypadku granicznym):zbiór systemów poznawczych (wiedza) jest istotnościowym fałszem (Nowakowa 1976);zbiór systemów wartości jest aksjologicznym odwróceniem systemów wartości żywionych spontanicznie w danym społeczeństwie (wartości główne przedstawiane są jako uboczne i vice versa)\systemy norm zakładają tę właśnie istotnościowo fałszywą wiedzę aksjologicznie odwrócony system preferencji.
