Prawdopodobnie jednak tego rodzaju schemat działania nie utrzyma się przez dłuższy czas w tej grupie krajów. Tendencje decentralizacyjne z jednej strony oraz tendencje centraliza- cyjne z drugiej stwarzają warunki do prowadzenia bezpośred¬niej działalności eksportowej.’ Przykładem wpływu tendencji decentralizacyjnych na wzrost sprzedaży bezpośredniej (z wy¬łączeniem przedsiębiorstwa handlu zagranicznego na rynku we¬wnętrznym) jest ostatnio CSRS. Przykładem wpływu tendencji centralizacyjnych na wzrost bezpośredniej działalności ekspor¬towej jest Bułgaria (skup, produkcja i eksport przetworzonych płodów rolnych znajduje się w jednym koncernie). Równo¬cześnie “ ulega pewnemu rozszerzeniu działalność eksportowa przedsiębiorstw handlu detalicznego krajów socjalistycznych (kanał H); wymiana tego rodzaju opiera się na cenach we¬wnętrznych w obu krajach i dokonywana jest na zasadzie kom¬pensaty. Nosi ona nazwę wymiany szerokiej.