Proces zmniejszania się sfery działania indywidualnych deta- listów jest nieodwracalny zarówno w krajach kapitalistycznych, jak i w socjalistycznych. W pierwszych ze względów konkurencyjnych, w drugich ze względu na większą opłacalność sprzedaży typu samoobsługowego. P. D. Converse ustalił, że za produkt spożywczy, za który hurtownik w 1920 r. zapłacił 1 $, detalista 1 $ 13 c., a konsument 1 $ 40 c., obecnie, w nowoczesnym sklepie supermarketowym nabywca zapłaci ,1 $ 20 c. Sklep samoobsługowy osiąga marżę w granicach 16,5 do 19,5%, która pokrywa zarówno operacje o charakterze hurtowym, jak i detalicznym. W tej sytuacji, aby indywidualny detalista mógł konkurować ze sklepem samoobsługowym, hurtownik musi zadowolić się marżą w granicach 4—5%, a detalista;— w granicach 12—13% ceny końcowej towaru.
